* Bài làm
I. Viết Mảnh trăng cuối rừng cũng như những tác phẩm khác trước năm 1975, Nguyễn Minh Châu đã cố gắng tìm cái hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người. Đó là chủ ý sáng tác của Nguyễn Minh Châu qua việc xây dựng nhân vật chính diện. Nhà văn có lần phát biểu: Mỗi con người đều chứa trong lòng… (dẫn đề).
Nhân vật Nguyệt trong truyện ngắn Mảnh trăng cuối rừng của Nguyễn Minh Châu đã chứa trong lòng những nét đẹp đẽ, kỳ diệu nào?
II. A. NÉT KỲ DIỆU CỦA TÌNH YÊU
1/ Câu chuyện được xây dựng trong một tình huống đặc biệt. Trên đường đi. Lãm, người lái xe, gặp cô gái mà thật ra đã đính hôn vắng mặt với anh. Cô gái tên Nguyệt đã biểu hiện lòng dũng cảm khi cùng Lãm cứu chiếc xe quân sự ra khỏi vùng bom đạn. Chàng trai chỉ lờ mờ đoán rằng cô ở cùng chỗ với vị hôn thê của mình. Rồi họ chia tay trong niềm lưu luyến. Nhưng giữa họ đã nẩy nở một tình mến yêu cao thượng và trong sáng.
2/ Cô gái tên Nguyệt, nhân vật trung tâm của truyện, có một vẻ đẹp giản dị và mát mẻ như sương núi toát ra từ nét mặt, lời nói (…). Cô ta mặc áo xanh chít hồng vừa khít, mái tóc dày kết thành hai dải, đôi gót chân hồng hồng (…) khuôn mặt lộng lẫy đầy ánh trăng. Vẻ đẹp thanh thoát đó đối lập với cảnh lửa đạn ác liệt, tang tóc giữa tuyến đường giao thông quân sự.
3/ Nét kỳ diệu của tình yêu:
+ Như đã nói, người con gái yêu Lãm qua lời giới thiệu của chị ruột của Lãm. Dù chưa một lần biết mặt anh. Nhưng nàng đinh ninh giữ bên lòng hình ảnh một người con trai chưa hề gặp và chưa hứa hẹn điều gì.
+ Khi họ gặp nhau, nét kỳ diệu của người con gái dần tỏa sáng. Tác giả đã mượn lời nhân vật Lãm – ngôi thứ nhất trong truyện – để nói lên nét kỳ diệu ấy và nhà phê bình Nguyễn Văn Long đã phân tích:
Đến đây là giây phút trọng yếu nhất với anh lái xe đã xảy ra, ánh trăng từ bên ngoài đã nhập vào trong cửa xe và hòa nhập với hình ảnh cô gái. “khung cửa xe phía cô gái ngồi, lồng lộng đầy bóng trăng” đến nỗi từng sợi tóc của cô cũng sáng lên. “Lúc ấy, như có một niềm tin vô cớ mà chắc chắn từ trong không gian vừa mới tràn ngập cả lòng tôi. Tôi tin chắc người con gái ngồi cạnh mình là Nguyệt, chính người mà chị tôi thường nhắc đến”.
Đúng vào lúc ấy, trong tâm trạng ấy, anh đã nhận ra được vẻ đẹp lạ lùng của cô gái – vẻ đẹp của tâm hồn, tâm linh hiện ra hòa vào vẻ đẹp của chân dung, khuôn mặt ngời lên trong ánh trăng. Trăng sáng soi cả vào khuôn mặt Nguyệt, làm cho khuôn mặt tươi mát ngời lên vẻ đẹp lạ thường (…). Đó quả là một giây phút kỳ diệu, khi anh nhìn ra được vẻ đẹp lạ thường và sâu thẳm của người con gái ở bên anh, giây phút ấy sẽ in dấu trong tâm linh của anh, theo anh đi mãi trong cuộc đời…
II. B. NÉT ĐẸP ĐẼ CỦA TÂM HỒN, CỦA NIỀM TIN
1/ Nét đẹp của tâm hồn
Phần giữa truyện diễn ra trong cảnh đêm đang chuyển dần về sáng, trăng đã lặn, chiếc xe đi giữa bóng đêm dằng dặc. Một nét đẹp khác toát lên từ ý nghĩ, hành động của Nguyệt.
Đáng lẽ Nguyệt xuống ngang quãng trạm gác bến ngầm ở ngã ba, nhưng cô muốn tôi đưa tiếp sang bên kia sông… Cô cười, nói đùa: “Anh cho em đi nhờ xe, lúc khó khăn lại bỏ anh ư?”. Sau đó, Nguyệt chủ động dẫn đường cho Lãm đưa xe vượt đoạn đường ngầm thật vất vả và “đứng bám trên cánh cửa hướng dẫn cho tôi đi đúng giữa hai hàng cọc tiêu, rồi vội nhảy ùm xuống nước (…) nhanh nhẹn lội phăng sang bên kia bờ giúp tôi cột dây tời vào một gốc cây…”.
2/ Nét đẹp của niềm tin
Trong lửa đạn, tâm hồn Nguyệt tỏa sáng một nét đẹp khác, đó là lòng hy sinh, là chủ nghĩa anh hùng. Giữa lúc máy bay địch tấn công, Nguyệt đẩy tôi ngã vào một vật gì rất cứng và sâu (…) giữa một cái khe chỉ vừa một người, hai bên là hai gốc cây to, Nguyệt đang nấp ở phía ngoài.
- Lời thét của Nguyệt giữa bom đạn mịt mù quả là mang một âm vang, một ý nghĩa kỳ diệu: “Anh bị thương thì xe cũng mất, anh cứ nấp đó”.
- Vết thương trên vai Nguyệt càng làm cho nét đẹp tâm hồn nàng rực rỡ hơn. Lãm đến phút cuối cùng vẫn không hết ngạc nhiên, ngỡ ngàng và tự hỏi: “Trong tâm hồn người con gái nhỏ bé, tình yêu và niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống, cái sợi chỉ xanh óng ánh ấy, bao nhiêu bom đạn giội xuống cũng không hề đứt, không thể nào tàn phá nổi ư?”.
III. Nguyễn Minh Châu có khát vọng khám phá, nhận thức những cái đẹp đẽ, kỳ diệu trong mỗi con người. Đó là ngọn nguồn của tính lạc quan, cái nhìn đôn hậu của tác giả đối với cuộc sống tâm hồn nhân vật Nguyệt chứa đựng những nét đẹp đẽ, kỳ diệu tượng trưng cho tâm hồn của hàng triệu thanh niên nam nữ trong thời chiến tranh chống Mỹ:
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Tuổi xuân không tiếc, tiếc chi đời” (T.H)
0 nhận xét:
Post a Comment